Görünürde çok da yaratmıyor.
Trump, 2015’te Mar-a-Lago’daki özel tatil tesisinde yaptığı
açıklamada da “Rusya’yla en fazla yakınlaştığım zaman, yıllar önce Palm
Beach’te 40 milyon dolara aldığım evi, bir Rus’a 100 milyon dolara
sattığımdaydı” demişti.
Bu açıklamadan iki yıl sonra, Rusya soruşturmasını
yürüten özel savcı Robert Mueller’in ekibi bu karşı satışı ve Trump’ın
işleriyle bağlantılı benzer alışverişleri mercek altına almaya karar verdi.
Mueller’in soruşturmasının Trump’ın mali işlerine kadar
genişlemesi soru işaretlerini de beraberinde getiriyor. Zira özel savcı,
soruşturmanın amacından sapıp bunu bir keşif seferine döndürme riskiyle karşı
karşıya.
Paranın izini takip ederek, kritik ipuçlarına da
ulaşılabilir ancak Trump yakın zamanda Mueller’ı mali işlerine bulaşmasının
yetki ihlali olduğu yönünde uyarmıştı.
Adalet Bakanlığı’nın 17 Mayıs’ta Mueller’a verdiği özel
yetkiler görece geniş ancak yoruma da açık. Bakanlık, Mueller’ı seçim sürecinde
Trump’ın kampanyasıyla Moskova arasında herhangi bir bağlantı ya da işbirliğini
soruşturması için yetkilendiriyor.Ayrıca Mueller’a soruşturmanın doğrudan
sonucu olarak ortaya çıkan meseleleri de incelemesi için yetki veriyor.
Eski bir federal savcı olan Thomas Zeno’ya göre Trump’ın
ticari anlaşmalarını araştırmak, özel savcının yetkilerinin çok da dışında
kalmıyor.
Ancak Zeno’ya göre Başkan’ın yatırımlarının neden
incelendiğini de Mueller’in açıklaması gerekli. Neden ise bilinmiyor zira
Mueller büyük jürinin arkasında bu işi yürütüyor.
Mueller ekibi, büyük jürinin gizlilik kuralları içinde
hareket ediyor ve soruşturmayla ilgili yorum yapmıyor.
Adalet Bakanı Yardımcısı General Rod Rosenstein,
Mueller’i özel savcı olarak atayan isim. Rosenstein da Mueller’in yetkileri
çerçevesinde hareket ettiğini savundu. Fox televizyonuna konuşan Rosenstein,
yapılan araştırmaların boşuna olmadığını söyledi.
Trump, Rusya’yla mali bağlarını önemsizleştirme
çabasında. Şubat ayında da, “Kendime adıma, Rusya’ya hiçbir şey borçlu değilim.
Rusya’yla herhangi bir alacağım vereceğim yok, Rusya’da anlaşmalarım yok”
demişti.
Trump’ın avukatları da Mart ayında bir mektup
yayınlayarak, Rusya’yla bağlantılı iki gelir beyan etmişlerdi. Bu gelirlerden
biri 2008 yılında Rus işadamı Dmitry Rybolovlev’e Palm Beach’te sattığı
malikaneden aldığı 95 milyon dolardı. Trump’ın diğer geliri de 2013’te Kainat
Güzellik Yarışması’nı Moskova’da düzenlemek isterken Aras Agalarov’la yaptığı
ortaklıktan aldığı 12 milyon dolar oldu.
Ancak 2008’de Başkan’ın büyük oğlu Donald Trump Jr,
Moskova’da görüştüğü yatırımcılara, “Ruslar kazancımızın fazlasıyla önemli bir
bölümünü sağlıyor. Rusya’dan büyük meblağda para geliyor” demişti.
Trump’ın Rusya’dan ticari çıkarlarını araştıran Seva
Gunitsky, Toronto Üniversitesi’nde profesör. Gunitsky de Başkan’ın Rusya’yla
mali bağlantılarının kabul ettiğinden daha derin olduğunu, 1990’lardan bu yana
yüzlerce milyon dolarlık ticaret yaptığını söylüyor.
Gunitsky, Trump’ın Rusya ihtilafının, 2016 seçim
kampanyası ve Putin’den çok daha geriye gittiğine de dikkat çekiyor. Gunitsky,
“Trump’ın emlak ve kumarhane işlerine Rus oligarklar çok para akıttılar” diye
konuşuyor.
Trump’ın vergi beyanı yapmaması ise Rusya’yla mali
bağlarının boyutlarını öğrenmeyi zorlaştırıyor.
Bloomberg televizyonu, Mueller’ın ekibinin araştırdığı
mali işlemler arasında Florida’daki malikane ve Kainat Güzellik Yarışması
olduğunu bildirmişti. Bunların dışında New York’ta bir rezidans otel
projesindeki Rus yatırımcılarla ortaklığı ve bu yatırımcıların rezidansları
satın alımı da mercek altında.
Soruşturmanın bir diğer ayağında da Trump’ın eski ulusal
güvenlik danışmanı Michael Flynn, damadı Jared Kushner ve eski kampanya
menajeri Paul Manafort var. Rusya ve Ukrayna’yla derin mali bağları bulunan
Manafort’un evine geçen ay FBI’ın baskın yaptığı ortaya çıkmıştı.
Mueller soruşturmayı yürütmesi için kendine avukatlardan oluşan
güçlü bir ekip kurdu. Ekipte olan üç isim, Adalet Bakanlığı’nda mali
dolandırıcılık konusunda uzman.
Fordham Üniversitesi’nde hukuk profesörü Andrew Kent’e
göre, bu soruşturmanın Mueller ile Trump’ı karşı karşıya getirmesi ise an
meselesi. Trump’ın Mueller’i kovacak adımlar atması ya da soruşturmayı
durdurmaya çalışması ihtimaller dahilinde.