Türkiye’nin 82 yıllık tarihinin 59 yılında bütçe açığı verildi. 1923-2004 yılları arasındaki dönemde bütçe açıklarının toplamı 233 milyar dolara ulaşırken, Türkiye sadece son 10 yılda 171.3 milyar dolar bütçe açığı verdi.
Ankara Ticaret Odası (ATO) Açıklar Tarihi adlı raporunu açıkladı. Rapora göre Türkiye 82 yıllık cumhuriyet tarihinin sadece 23 yılını denk ya da bütçe fazlası ile tamamladı. Rapora göre 1923-2004 yılları arasındaki dönemde bütçe açıklarının toplamı 233 milyar dolara ulaştı. Bunun yanı sıra sadece son 10 yılda 171.3 milyar dolar bütçe açığı verildi. Türkiye, bu sürede 66 yılda dış ticaret açığı verirken, 82 yılda toplam dış ticaret açığı miktarı 303 milyar dolar oldu. Dış ticaret fazlası verilen yıllar ise 16 yıl ile sınırlı kaldı. Toplam dış ticaret fazlası tutarı 418 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Raporun dikkat çektiği bir diğer sonuç da bütçe ve dış ticaret disiplininden ödün verilmeyen yılların cumhuriyetin ilk yıllarına ve Atatürk’ün ölümüne kadar olan süreye sığdırılmış olması.
Gümrük Birliğinin etkisi
Rapora göre Türkiye, dış ticaret açıklarının yüzde 60ını teşkil eden 183 milyar dolarlık kısmını Gümrük Birliğinden sonraki 9 yıla sığdırdı. Aynı dönemde verilen bütçe açığı da 165.3 milyar dolar oldu. Gümrük Birliğinde geçen 9 yıllık dönemin bütçe ve dış ticaret açığı toplamı 348 milyar doları buldu.
Bütçesinde ve dış ticaretinde 82 yılda toplam 536 milyar dolar açık veren Türkiye, bu açıkları borçlanma ya da para basma yolu ile kapatmaya çalışınca, enflasyonlardan ve krizlerin pençesinden kurtulamadı.
ATO Başkanı Sinan Aygün, 1970 yılından beri bütçe değil, yamalı bohça yapıldığını dile getirerek, Türkiye denk bütçe yapmadan iki yakası bir araya gelmez. 1950 yılına kadar bu ülke adam gibi yönetilmiş. 1950 yılından sonra ise ipler kopmuş. Gelsin borçlar, gelsin yabancı mallar. 1970li yıllarda ise diz boyu savurganlık başlamış. Bu ülke çok uzun yıllardır iyi yönetilemiyor. Denk bütçe yapamadığı için de iki yakası bir araya gelemiyor dedi.
________________________________________
Yıllara göre bütçe açığının GSMH ya oranı(%)
2000 -10.56
2001 -16.45
2002 -14.66
2003 -11.27
2004 -7.1
2005 -3
2000-2005 ARASI BÜTÇE DENGELERİ
(1.000 YTL)
2000 yılı bütçe dengesi
GELİRLER 33.440.143
HARCAMALAR 46.705.028
FAİZ DIŞI HARCAMALAR 26.265.166
FAİZ DIŞI DENGE 7.174.977
BÜTÇE DENGESİ -13.264.885
2001 yılı bütçe dengesi
GELİRLER 51.542.970
HARCAMALAR 80.579.065
FAİZ DIŞI HARCAMALAR 39.516.839
FAİZ DIŞI DENGE 12.026.131
BÜTÇE DENGESİ -29.036.095
2002 yılı bütçe dengesi
GELİRLER 75.592.324
HARCAMALAR 115.682.350
FAİZ DIŞI HARCAMALAR 63.811.691
FAİZ DIŞI DENGE 11.780.633
BÜTÇE DENGESİ -40.090.026
2003 yılı bütçe dengesi
GELİRLER 100.250.427
HARCAMALAR 140.454.842
FAİZ DIŞI HARCAMALAR 81.845.679
FAİZ DIŞI DENGE 18.404.748
BÜTÇE DENGESİ -40.204.415
2004 yılı bütçe dengesi
GELİRLER 110.720.859
HARCAMALAR 141.820.860
FAİZ DIŞI HARCAMALAR 84.532.370
FAİZ DIŞI DENGE 26.188.489
BÜTÇE DENGESİ -30.300.001
2005 yılı bütçe dengesi
GELİRLER 134.819.231
HARCAMALAR 144.562.290
FAİZ DIŞI HARCAMALAR 98.882.758
FAİZ DIŞI DENGE 35.936.473
BÜTÇE DENGESİ -9.743.059
2005 yılında bütçe açığının 9.7 milyar YTL olarak gerçekleşmiştir.
Bütçede faiz dışı fazla rakamının 35.9 milyar YTL olarak gerçekleşti. 2001 yılında yüzde 16 olan bütçe açğı/GSMH oranı, 2005 yılı itibariyle yüzde 3’ye indi. 2004 yılına göre yüzde 67.8 oranında azalmıştır.
2005 yılında bütçe giderleri 144.5 milyar TL, faiz hariç giderler 98.8 milyar TL, faiz gideri 45.6 milyar TL oldu. 134.8 milyar TL olan bütçe gelirlerinin 106.9 milyarlik kısmı vergi gelirlerinden elde edilmiştir.
Ekonomi
17 Ekim 2017 - 08:24
Türk Ekomomisinde Yılara Göre Bütçe Açığı
Türkiye'nin 82 yıllık tarihinin 59 yılında bütçe açığı verildi. 1923-2004 yılları arasındaki dönemde bütçe açıklarının toplamı 233 milyar dolara ulaşırken, Türkiye sadece son 10 yılda 171.3 milyar dolar bütçe açığı verdi. Ankara Ticaret Odası (ATO) Açıklar Tarihi adlı raporunu açıkladı. Rapora göre Türkiye 82 yıllık cumhuriyet tarihinin sadece 23 yılını denk ya da bütçe fazlası ile tamamladı. Rapora göre 1923-2004 yılları arasındaki dönemde bütçe açıklarının toplamı 233 milyar dolara ulaştı.
Ekonomi
17 Ekim 2017 - 08:24
İlginizi Çekebilir