Oklahoma City merkezli Hobby Lobby isimli işletme, federal savcıların Irak’tan yağmalamış olabilecek eski kil tabletleri, mühürler ve diğer Irak arkeolojik eserlerin ABD'ye kaçak yollardan sokulduğu yönünde Türkiye’den ihbar aldı. Şirkete Federal Mahkemede açılan davada 3 milyon dolar ceza ödemeyi kabul etti.
Şirketin başkanı Steve Green'in 2009'dan beri eski eserleri topladığı ve Washington'da 800 milyon Dolarlık İncil müzesi inşa ettiğini Hobby Lobby, Ortadoğu'daki bir çok kişi aracılığıyla eski İncil topladığı iddia edildi.
Hobby Lobby, yaptığı açıklamada, "Şirket bu kalemleri satın almak için dünyada bir çok kişiyle çalıştı. Fakat hesap hatası nedeniyle üzücü hatalar yapmış olabiliriz.” dedi. Federal savcılar bunu üzerine yaptıkları incelemede ABD gümrük birimleri karşısında kaydırmak için sahte ya da yanıltıcı fatura, sevkiyat etiketleri ve diğer belgelerin kullanıldığını tespit etti.
TÜRKİYE TRAFİĞİ TAKİP ETTİ
Çivi biçiminde tabletler "seramik" olarak etiketlenmiş ve öğeler Türkiye veya İsrail'den geldiğini belirtiliyordu. Bunun üzerine Türkiye ile irtibata geçen Savcılar, Gemilere yüklenen malların Türkiye güzergahının tespit edilmesini talep etti.
Türk yetkililer gemiye yüklenen malların Suriye ve Irak’tan getirildiğini tespit ederek ABD yetkililerine bildirdi.
Savcılar, gümrük temsilcilerinin ilgisini çekmemek için kasıtlı olarak değerinin düşürüldüğünü ve Oklahoma City'deki birçok adrese küçük partiler halinde gönderildiğini iddia etti.
Boston Üniversitesindeki arkeoloji ve antropoloji doçenti Bob Murowchick, şirketin ne yaptığının farkında olmadığını iddia ettiğinden şüphe ediyor. Murovchick "Kazablanka'daki o sahneye benziyor:" Şok oldum, şok ediyorum, burada kumar oynuyor "dedi.
Savcılar ile yapılan anlaşma uyarınca, Hobby Lobby 2009 ve 2010'da ABD'ye getirdiği binlerce eseri iade etmesi gerekiyor.
Hobby Lobby Amerika Birleşik Devletleri'nde kültürel şirket. Pazar günü çalışmayan 600 mağaza ve 28.000 çalışan Pazar ayinlerine teşvik ediliyor.Hobby Lobby 2014 yılında Yüksek Mahkemede, sahiplerin dini inançları nedeniyle "Obamacare" sigortasından çalışanlarına doğum kontrolü yapmamaları konusunda uyarmasıyla gündeme gelmişti.
Kültürel kurumların ve Irak'taki diğer alanların yağmalanması nedeniyle, ABD yasaları, 1990 yılından bu yana yasadışı olarak Irak’tan getirilen eserlere kaçak tarihi eser suçu olarak belirtti. Böylece Irak’tan tarihi eser kaçırılmasının önüne geçmeyi hedefledi. Irak yasası ise ülkeden eskitmelerinin ihracatını da yasakladı.
Murowchick, "Hedefimiz, eğer talebi kısarsak veya cezayı yeterince ağır hale getirirsek, bir zincirleme reaksiyon yaşayacağız ve insanlar yağmalama konusunda isteksiz olacak" dedi.
Savcılara göre, Hobby Lobby 2010 yılında 1.500.000 $ eserle 5.500 eser almaya karar verdi. Bazı gönderiler geçti, diğerleri de ele geçirildi.
Çivi yazili tabletler, çiviyazil tuğla ve kil bezi, kil boncuklarla baskılı kil toplardı. Binlerce yıl önce Mezopotamya'da, bugünkü Irak'ta Dicle ve Fırat Nehri arasındaki "Medeniyetin Beşiği" nde gün yüzüne çıkarılmış tarihi eserler bulunuyor.
Savcılara göre, Hobby Lobby kendi uzmanları tarafından, Irak'taki eski eserlerin çalındığını savunuyor. Uzmanlar, “Çivi yazısına sahip tabletler ve silindir mühürler yağmalanmış gibi görünüyor" dedi.
İncil Müzesinde yapılan bir açıklamada, Irak’ta ki hiçbir eserin hiç bir zaman Müzelere alınmadığını söyledi.
Şirketin başkanı Steve Green'in 2009'dan beri eski eserleri topladığı ve Washington'da 800 milyon Dolarlık İncil müzesi inşa ettiğini Hobby Lobby, Ortadoğu'daki bir çok kişi aracılığıyla eski İncil topladığı iddia edildi.
Hobby Lobby, yaptığı açıklamada, "Şirket bu kalemleri satın almak için dünyada bir çok kişiyle çalıştı. Fakat hesap hatası nedeniyle üzücü hatalar yapmış olabiliriz.” dedi. Federal savcılar bunu üzerine yaptıkları incelemede ABD gümrük birimleri karşısında kaydırmak için sahte ya da yanıltıcı fatura, sevkiyat etiketleri ve diğer belgelerin kullanıldığını tespit etti.
TÜRKİYE TRAFİĞİ TAKİP ETTİ
Çivi biçiminde tabletler "seramik" olarak etiketlenmiş ve öğeler Türkiye veya İsrail'den geldiğini belirtiliyordu. Bunun üzerine Türkiye ile irtibata geçen Savcılar, Gemilere yüklenen malların Türkiye güzergahının tespit edilmesini talep etti.
Türk yetkililer gemiye yüklenen malların Suriye ve Irak’tan getirildiğini tespit ederek ABD yetkililerine bildirdi.
Savcılar, gümrük temsilcilerinin ilgisini çekmemek için kasıtlı olarak değerinin düşürüldüğünü ve Oklahoma City'deki birçok adrese küçük partiler halinde gönderildiğini iddia etti.
Boston Üniversitesindeki arkeoloji ve antropoloji doçenti Bob Murowchick, şirketin ne yaptığının farkında olmadığını iddia ettiğinden şüphe ediyor. Murovchick "Kazablanka'daki o sahneye benziyor:" Şok oldum, şok ediyorum, burada kumar oynuyor "dedi.
Savcılar ile yapılan anlaşma uyarınca, Hobby Lobby 2009 ve 2010'da ABD'ye getirdiği binlerce eseri iade etmesi gerekiyor.
Hobby Lobby Amerika Birleşik Devletleri'nde kültürel şirket. Pazar günü çalışmayan 600 mağaza ve 28.000 çalışan Pazar ayinlerine teşvik ediliyor.Hobby Lobby 2014 yılında Yüksek Mahkemede, sahiplerin dini inançları nedeniyle "Obamacare" sigortasından çalışanlarına doğum kontrolü yapmamaları konusunda uyarmasıyla gündeme gelmişti.
Kültürel kurumların ve Irak'taki diğer alanların yağmalanması nedeniyle, ABD yasaları, 1990 yılından bu yana yasadışı olarak Irak’tan getirilen eserlere kaçak tarihi eser suçu olarak belirtti. Böylece Irak’tan tarihi eser kaçırılmasının önüne geçmeyi hedefledi. Irak yasası ise ülkeden eskitmelerinin ihracatını da yasakladı.
Murowchick, "Hedefimiz, eğer talebi kısarsak veya cezayı yeterince ağır hale getirirsek, bir zincirleme reaksiyon yaşayacağız ve insanlar yağmalama konusunda isteksiz olacak" dedi.
Savcılara göre, Hobby Lobby 2010 yılında 1.500.000 $ eserle 5.500 eser almaya karar verdi. Bazı gönderiler geçti, diğerleri de ele geçirildi.
Çivi yazili tabletler, çiviyazil tuğla ve kil bezi, kil boncuklarla baskılı kil toplardı. Binlerce yıl önce Mezopotamya'da, bugünkü Irak'ta Dicle ve Fırat Nehri arasındaki "Medeniyetin Beşiği" nde gün yüzüne çıkarılmış tarihi eserler bulunuyor.
Savcılara göre, Hobby Lobby kendi uzmanları tarafından, Irak'taki eski eserlerin çalındığını savunuyor. Uzmanlar, “Çivi yazısına sahip tabletler ve silindir mühürler yağmalanmış gibi görünüyor" dedi.
İncil Müzesinde yapılan bir açıklamada, Irak’ta ki hiçbir eserin hiç bir zaman Müzelere alınmadığını söyledi.