ABD'de TIR Okulu Açan Türk: Can Harmanşah

CDL EHLİYETİ İÇİN ARANAN KOŞULLAR
Fakat çok kazandırdığı kadar riski de büyük olan bu iş için Amerika'da Şubat 2022'ye kadar 1-2 haftada çok kolay bir şekilde ehliyet alınırken, DOT (Department of Transportation) bu kuralları biraz zorlaştırdı. Çünkü yetersiz eğitim ve tecrübe ile yola çıkan şoförler ölüm saçabiliyordu. Çok fazla TIR kazası gündeme geldi.

Şubat ayından sonra CDL ehliyetini almak için gerekli olan koşullar şöyle değişti:
1) Artık 1 ay (160 saat) eğitim veren sertifikalı bir okuldan mezun olmak şart.
2) En azından polisle iletişim kurabilecek kadar az İngilizce bilgisi şart.

CDL ehliyet için Green Card ya da vatandaşlık şartı aranmıyor. Fakat en az 1 yıllık uzun vadeli vize türlerinden biri ve çalışma izni şart. Türk erkekleri çoğunlukla eşleri üzerine cafe, bijuteri gibi 60-70 bin dolarlık bir yatırımla iş yeri açarak, kendileri de TIR şoförlüğü yapıyorlar. E2 yatırımcı vizesi Türkiye'den başvurulduğunda 5 yıllık, ABD'den başvurulduğunda 2 yıllık veriliyor. Fakat süre bittikçe uzatılabiliyor.

Can Harmanşah yaklaşık iki yıldır Amerika'da TIR kullanıyor. Önceden insanların özellikle Miami ve New Jersey'de parayı bastırıp hiç eğitim bile almadan CDL ehliyete sahip olduklarını söyledi. Ama daha ilk ayında kaza yapıp binlerce dolar borca girdiği için bunu yapan kişilerin işten soğuyarak bıraktığını da örnek verdi. Her işte olduğu gibi bu meslekte de eğitim şart. Çünkü hem canınızdan olabilir, hem başkaların hayatına mal olabilir ya da en basitinden maddi zarara uğrayabilirsiniz. 

İngilizce şartı da önceden aranmıyordu. Fakat yeni yönetmeliğe göre çok az da olsa söylenileni anlayabilecek ve kendini ifade edebilecek düzeyde İngilizce şartı getirildi. Bu yeterliliği gösteremeyenler okula da kayıt olamayacaklar.

TÜRKLERE YARDIMCI OLMAK İÇİN OKUL AÇTI
Can Harmanşah, özellikle ABD'de yaşayan ve daha iyi gelir elde etmek isteyip bu işe başlayacak Türkler ile Türkiye'den ABD'ye yeni gelecek kişilere yardımcı olmak maksadıyla bu okulu açtı. Okul, Haziran ayından itibaren aktif hale gelecek. Can Bey ve ortakları, sertifikayı almak için gerekli tüm koşulları yerine getirdiler.

CAN BEY'İN OKULU NE GİBİ AYRICALIKLAR SUNUYOR?
Truck Trailer Pro CDL School adını verdikleri okul, Dayton Ohio'da. Farklı eyaletlerden gelecek kişiler için otellerden daha uygun fiyatlı konaklama hizmeti de sunuyorlar. İlk iki ay, 1 aylık eğitim ücreti 4 bin 500 dolar olacak. Fakat daha sonra 5 bin dolara yükselecek. Ülke genelindeki en uygun fiyatlı okul burası. İlerleyen zamanlarda Can Bey'in bir hedefi de gerçekten eğitim bedelini ödeyemeyecek durumda olan Türk vatandaşlarına sponsor aracılığı ile ücretsiz eğitim verebilmek.

Truck Trailer Pro CDL School'un bir güzel yanı da iş garantili olması. Amerika'da tecrübesiz olan TIR şoförleri maalesef zor iş buluyor. Fakat Can Bey'in okulu iyi derecede mezun olan öğrencilerini işe de yerleştirmeye hazır.

Yeni mezun şoförler girecekleri şirketin koşullarına göre 1 haftadan 4 haftaya kadar 'training' yapmak zorundalar. Yani işe ilk başladıklarında yanlarında tecrübeli şoförler ile yola çıkıp hem işi öğreniyorlar hem de pratik yapmış oluyorlar. Bu da kazaları en aza indirgemek için gerekli bir adım. 

ABD'DE TIR ŞOFÖRLERİ NE KADAR KAZANIYOR?
Kazanç konusuna gelecek olursak, Can Bey tecrübesiz bir şoförün ilk işinde en az 8 bin dolar kazanabileceğini ki bu rakamın genellikle 10-12 bin dolarlara çıktığını ifade etti. Ama Amerikalı firmalar tecrübesiz eleman çalıştırmak istemedikleri için işe alsalar bile 5-6 bin gibi düşük maaş veriyorlarmış. Bunun yerine göçmenlerin kurdukları şirketlerde bahsedilen yüksek gelirleri elde edebilirsiniz. 

Amerika'da ücretler genellikle gidilen mil üzerinden hesaplanıyor. Günde 11 saatten fazla direksiyon sallamanız yasak. 10 saat dinlenmeniz gerekiyor.  Bu sürede ister uyuyun, yemek yiyin isterseniz de bulunduğunuz şehri gezin. İşinizi tamamlayınca 1,5 gün tatil yapmanız şart. Onun dışında kendi TIR'ı ile çalışanlar programlarını kendileri belirleyebiliyor. Can Bey, 1 hafta çalışıp 3 hafta tatil yapan ya  da tam tersi 3 hafta çalışıp 1 hafta tatil yapan kişiler olduğundan bahsetti.

Tecrübe kazanıp süre arttıkça daha uzun mil yol yapmaya başlayan şoförlerin kazancı da artıyor. Hele bir de kendi TIR'ını alıp çalışanlar kazancını ikiye üçe katlıyor. Şu anda Amerika'da ciddi bir TIR şoförü açığı var. Kazançlar da bu kadar yüksek olunca ABD'ye gelen Türkler için bayağı revaçta bir meslek haline geldi. 

Can Bey'in aktardığına göre mimar, öğretmen gibi çok iyi eğitimli meslek sahibi olan pek çok Türk, şu anda ABD'de TIR şoförlüğü yapıyor. Çünkü bu işi, hayallerini gerçekleştirmek üzere para biriktirmek için bir basamak olarak da kullanıyor insanlar. Ayrıca Amerika'nın her yerini gezme şansı da sunduğu için gezmeyi sevenler de bu işe dahil oluyor. Kendi filosunu kurarak çok güzel bir iş yatırımı yapma şansınız da var.

ABD'DE KADIN TIR ŞOFÖRLERİ ÇOK FAZLA!
Can Bey ile görüşmemiz sırasında yanında eğitim verdiği Büşra Hanım vardı. Kendisi Türkiye'de öğretmen olan Büşra Hanım, yüksek lisans için geldiği Amerika'da, okul ücretlerinin çok yüksek olmasından ötürü bir arkadaşından bu işi duyup hemen CDL ehliyet almış. Şimdi de Can Bey'den açık dorse eğitimi almakta. Amerika'da kadınlar da bu işi yaygın bir şekilde yapıyor. Büşra Hanım, 1-2 sene TIR işinde çalışıp gerekli birikimi yaptıktan sonra yüksek lisans yapmayı planlıyor.

VİDEOYU İZLEYİN!
Tam bir altın bilezik olan TIR şoförlüğünün Amerika'daki koşulları, CDL ehliyet süreci, getirileri, zorlukları, kazançlar, maliyetler ve daha pek çok detay için yukarıdaki röportaj videomuzu izlemenizi ve ilgilenen kişiler ile paylaşmanızı tavsiye ederiz.