Araştırmacı Yazar Akgün Bilgin’in Türkiye’nin en önemli hukuk yazarlarından Cumhuriyet Savcısı Mustafa Öztürk ile birlikte ABD’de şehit edilen diplomatların anısına kaleme aldıkları 'Cezai ve Sınıraşan Örgütlü Suçlarla Mücadelede ABD ve Türkiye Arasında Karşılıklı Adli Yardımlaşma Rehberi' adlı 765 sayfalık yeni kitabı, 12 Ağustos’ta Aristo Hukuk Yayınevi’nden çıktı.
Kitap her ne kadar mukayeseli şekilde Türkiye ve ABD’nin yasaları ile adli uygulamalarına göre ABD ve Türkiye’deki savcı, hâkim ve avukatlara hitaben hukuk terminolojisi ile yazılmış olsa da, yargı mensupları kadar özellikle son bölümü itibariyle, ABD’de yaşayan Türk toplumunu yakından ilgilendiriyor. Bu son bölüm hem ABD’de yaşayan Türk toplumu için tam bir rehber niteliğinde hem de sadeleştirilmiş bir dille yazılmış.
Bilindiği gibi Türkiye Cumhuriyeti’nin ABD Büyükelçiliğinde hukuk müşaviri yerine adli müşavir bulunmakta. Bu da haliyle ABD’de yaşayan Türk toplumunun hukuki konularda sorunlarına çözüm getirebileceği danışmanlık ve rehberlik hizmetlerini yerine getirememektedir. Oysa ABD’in Türkiye’deki büyükelçiliği vatandaşlarına hem adli müşavirlik hem de hukuk müşavirliği hizmeti vermektedir. Bu kitap kesinlikle Amerika’da yaşayan her Türkün evinde bulunması gereken ve bir nebze de olsa hukuki danışmanlık boşluğunu dolduran ilk ve tek rehber kitap olma niteliğine sahip.
Türkiye’den ABD’ye göç etmeye hazırlanan herkes için tam bir başvuru kaynağı niteliğinde olan bu kitap sayesinde, ABD’de yaşayacağınız herhangi bir adli olay karşısında, ne yapmanız gerektiğinden tutun da dolandırıcılardan korunmak için de altın değerinde çok önemli bilgilere ulaşabilirsiniz.
Mesela ABD’de yasa dışı statüde yaşayan Türklerin, ABD’de yasal çalışma ve yaşama umuduyla, Green Card veya ABD vatandaşı olan Türkler tarafından evlilik vaadi ile dolandırılması, çetelerce evlilik vaadi ile evlendikten sonra kandırılan eşin doğal ölüm nedenlerinden biri olan ani kalp durması (kalp krizi) için psikolojik mobbing uygulamak veya yemeklere katılarak zamanla kalp ritmini bozan ilaçlarla öldürülmek suretiyle hayat sigortası dolandırıcılığı, romantik veya kiralık aşk dolandırıcılığı, haksız kazanç elde etmek için cinsel ilişkiye girdikten sonra tecavüz iddiası ile şantaj, H1/B1 çalışma vizesi sponsorluğu vaadi ile dolandırıcılık, yatırım vizesine uygun işyeri satışı vaadi ile dolandırıcılık, vergi numarası alma, ehliyet çıkarma, kimlik hırsızlığı, oda kiralanması, iş bulma, fazla çalışma saatleri, eksik ücret ödenmesi, iş güvenliği ve işçi sağlığının suistimal edilmesi, araç kiralama, danışmanlık, sağlık hizmetlerine erişim gibi ihtiyaç ve durumlarla yine Türkler tarafından dolandırılan insanlar bulunmaktadır. Kitap, bu gibi durumlara karşı çok güzel temel yasal ve adli yardım hakları konusunda okuyucuyu bilgilendiriyor.
Ayrıca pek çok Türk’ün bilmediği bir konuda da herkesin gözünü açıyor! ABD’de kaçak durumda olanlar, dolandırıldığı zaman sınırdışı edilme korkusuyla kolluk kuvvetlerine başvurmuyor. Oysa ki, bu durumda olan insanların bile hakkını arayabileceğini ve neler yapılması gerektiğini işte bu şahane rehber kitap anlatıyor.
Bu rehber kitap sayesinde, ABD hakkında hiçbir şey bilmeden oraya ilk kez yaşamaya giden biri bile, her türlü işini hallederken adım adım ne tür prosedürlerden geçip nerelere müracaat etmesi gerektiğini hiç kimseye muhtaç olmadan kendi başına halledebilecek.
Kitabın en büyük özelliği ise, hem ABD hem de Türkiye hukukuna, kanunlarına ve adli uygulamalarına göre hazırlanması. Mesela ABD vatandaşlığı kazanan çifte vatandaş bir Türk, Amerika’da bir suç işleyip Türkiye’ye kaçtığında kendini kurtardığını sanabilir. Ancak iki ülke arasında imzalanan 'Türkiye Cumhuriyeti ile ABD Arasında Suçluların Geri Verilmesi ve Cezai İşlerinde Karşılıklı Yardım Anlaşması', 'TC ile ABD Arasında Ceza Yargılarının Yerine Getirilmesine İlişkin Anlaşma' ile '3002 Sayılı Türk Vatandaşları Hakkında Yabancı Ülke Mahkemelerinden ve Yabancılar Hakkında Türk Mahkemelerinden Verilen Ceza Mahkumiyetinin İnfazına Dair Kanun' gereği ABD’nin talebi üzerine suçlunun kaçtığı Türkiye’de yakalanıp, Türk mahkemelerinde ceza alabilir ve infazını Türkiye hapishanelerinde tamamlayabilir.
Ayrıca kitaplarında okuyucuya tarihi olayların hukuki boyutunu anlatırken sosyolojik etkilerini de sentezleyerek emsalsiz bir ekole sahip Araştırmacı Yazar Akgün Bilgin, kitabın giriş kısmında multi disipliner üstü tarihçilik anlayışıyla kaleme aldığı, ABD ve Türkiye arasında 1820 yılında başlayan adli yardımlaşma ve suçluların iadesi tarihi hakkında da detaylı bilgi paylaşmış. Yazar, Amerika Birleşik Devletleri ve Osmanlı Devleti arasında '1830 Tarihli Seyr-ü Sefain ve Ticaret Anlaşması' adı altında bir deniz seyrü sefer ve ticaret anlaşması imzalamasıyla başlayan bu ilişkilerin, günümüze kadarki evrelerini ilginç bilgilerle aktarmış.
Kitapta 1830 tarihli anlaşma ile Osmanlı Devleti’nin ABD’ye verdiği kapitülasyonlar sayesinde Osmanlı topraklarında bulunan Amerikan vatandaşları diğer kapitülasyon tanınmış devletlerin vatandaşları ile aynı statüde olduğunu, öte yandan Osmanlı’da başta Ermeniler olmak üzere hapishane kaçakları, asker firarileri, bazıları siyasi, bazıları da kriminal suçlardan kaçarak sığınmak için ABD’ye gidildiğinden bahsedilmekte. Bu süreçte günümüze kadar ABD yasaları gösterilerek devam eden ve tarihte ABD’nin asla Amerika’ya yerleşme niyeti olmayan ve Osmanlı topraklarında yaşamaya devam edecek olan Ermeni asıllı Osmanlı vatandaşlarına kendi vatandaşlığını verme politikasından tutun, Kurtuluş Savaşı döneminde Sivas Kongresi’nde neden ABD mandası altına girme önerilerinin getirildiğine, Türkiye Cumhuriyeti kurulurken ABD’den gemilerle 70.000 Ermeni Asıllı ABD ve Osmanlı vatandaşının Anadolu’ya yerleşip Türkçe isimlerle Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı aldığına; hatta bilinen ilk suçlu iadesi olan Agop isimli Ermeni’nin öyküsünden tutun; 1877'de İzmir'de bir Türk'ü öldüren Amerikalı Kelley, kapitülasyonlar gereği ABD'ye teslim edilmesinden sonra ABD'de yargılanıp beraat etmesine, yine benzer şekilde 1903 yılında ABD’de işlediği suçtan dolayı Beyrut Limanı’nda Adana’ya gelen eski Osmanlı tabeası ABD vatandaşı Ma‘mûretü'l-Aziz’li Arak Velid-i Karabet’in (Harputlu Arak oğlu Karabet’in) yakalanarak ABD’ye geri iade edilmesi ile pasaportsuz İstanbul limanında tutuklanan Agop Sıvacıyan’ın ABD’ye geri iade edilmesine ve 1910 yılında Adliye Nezareti’nce (Adalet Bakanlığı’nca) ABD West Steatlle şehrinde mukim Osmanlı eski tebaası ve ABD vatandaşı Nasliçli Yanni Manos’a gönderilen tebligatın kabul edilmeyerek tekrar geri gönderilmesi gibi örnekler, tarihte Osmanlı Devleti ile Amerika Birleşik Devletleri arasında adli yardımlaşma, suçluların iadesi ve istinabe trafiğinin nasıl işlediğine dair tarihi arkeolojik kazılar yapılarak roman tarzında sürükleyici bir dille yazılmış.
Kitapta ayrıca başınıza gelmiş ya da gelebilecek adli olaylarla ilgili emsal teşkil edecek dava örnekleri ile Anayasa, Yargıtay ve İstinaf kararlarını; Türkçe ve İngilizce talepnameleri, vekaletnameleri, muvafakatnameleri, dilekçeleri, bildirimleri ve formları da bulabileceksiniz. Bu eşsiz rehberi ister Türkçe dilinde hemen, isterseniz İngilizce dilinde üç ay sonra ABD’den satın alabilirsiniz.