ABD Plakalı Otomobil İle Türkiye’ye Giriş Yapabilecek Kişiler
Yabancı plakaya sahip kara taşıtlarını Türkiye’ye getirmek isteyen kişiler çeşitli kategorilere göre sınıflandırılmıştır;
Yurt dışında ikamet eden kişilerin esas olarak, ikamet yerlerinde adlarına kayıtlı bir adet yabancı plakalı kara taşıtını geçici olarak Türkiye’ye getirebilmesi mümkündür.
Yurt dışında emekli olanlar da emeklilik tarihinden itibaren Türkiye’ye ilk defa getirecekleri taşıtı ülke sınırlarına sokma hakkına sahiptirler.
Bir de tüzel kişiliklere ait taşıtlar vekaletname ile Türkiye’ye getirilebilir.
Yabancı Plakalı Kara Taşıtının Türkiye’ye Getirilmesi Usulü
Taşıtın Türkiye’ye getirilmesi ve çeşitli muafiyetlerden yararlanılabilmesi için bir takım koşulların sağlanması gerekmektedir. Taşıtını, ithalat vergilerinden tam muafiyet ile verilen izin kapsamında Türkiye’ye getirmek isteyen kişilere ilişkin inceleme 'Geçici ithalat izni' ismiyle düzenlenmiştir. Geçici ithalat rejiminin uygulanarak ilgilisine ithalat vergilerinden tam muafiyet sağlayan sistemden yararlanabilmek için aşağıdaki koşullara uygunluk aranmaktadır.
a) Yurt dışında ikamet şartı
Taşıtı Türkiye’ye getirmek isteyen kişinin, yabancı plakalı taşıtın kayıtlı olduğu ülkede olağan ikameti bulunmalıdır. İkamet edilen ülkede söz konusu taşıt, taşıtı Türkiye’ye getirmek isteyen kişi üzerinde kayıtlı ve tescilli olmalıdır. Bu noktada, yurt dışında yerleşik sayılmak için Türkiye’ye giriş yapılması istenilen tarihten geriye doğru son 1 sene içerisinde en az 185 gün fiilen yurt dışında bulunulması aranmaktadır. Öyle ki, yurt dışında yerleşim yerinin bulunması ve ikamet tesis edilmesi şart olduğundan; otelde kalan vatandaşlar son 1 yılın 185 gününü fiilen yurt dışında geçirseler dahi yurt dışında ikamet tesis etmemeleri halinde yurt dışında yerleşik sayılamayacaktır.
Öte yandan, yurt dışından emekli olanların, emeklilik tarihinden sonra Türkiye’ye ilk defa getirecekleri taşıt için yurt dışında yerleşik olma koşulu (taşıtın getirilmesi istenilen tarihten geriye doğru son 1 yılda 185 gün fiilen yurt dışında bulunma) aranmaz. TGB dışında yerleşik kişilerden TGB dışından emekli olanlar ile Türkiye’de oturma iznine sahip TGB dışından emekli yabancıların bu durumlarını belgelendirmeleri halinde, TGB dışında adlarına kayıtlı kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına geçici ithal izni verilmektedir.
Esasen TGB sınırları içerisinde yerleşik kişilerin, geçici ithalat izni ile taşıt getirmesi ve/veya getirilen taşıtları kullanma hakkı yoktur. Ancak, TGB içerisinde yerleşik kişiler, acil bir durum halinde ve bu durum süresince araç sahibinin de araçta bulunması şartıyla taşıtı kullanabilecektir. Ayrıyeten, taşıtın, süreklilik bulunmaması ve kişisel kullanım konusunun hizmet sözleşmesinde belirtilmesi şartıyla, izin hak sahibi tarafından istihdam edilen veya usulüne uygun olarak yetkili kılınan TGB sınırlarında yerleşik gerçek kişi tarafından kullanılmasına izin verilmektedir. TGB sınırlarında yerleşik gerçek bir kişi tarafından süreklilik arz etmemek koşuluyla taşıtın kullanılması sırasında, izin hakkı sahibinin TGB içerisinde bulunması mecburidir.
b) Taşıtın yurt dışında tescili şartı
Taşıtın geçici ithalat izni verilebilmesi için taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesi (TGB) dışında yerleşik bir kişi adına kaydedilmiş olmasıyla birlikte TGB dışında tescil edilmiş olması veya TGB dışında yerleşik bir kişiye ait olduğunun belgelendirilebiliyor olması gerekir.
c) Başkası adına taşıt getirilmesi
Başkası adına kayıtlı ve tescilli taşıtların vekaleten getirilebilmesi de mümkündür. Ancak böyle bir durumda hem vekaleten taşıtı getiren kişinin hem de taşıt sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik olma koşulunu sağlaması gerekir. Taşıtın vekaletname veya kiralama yoluyla Türkiye’ye getirilmesi halinde duruma uygun olarak aşağıdaki belgelerden birinin gümrük idaresine sunulması şarttır;
- Elçilik, konsolosluk veya noter onaylı bir vekaletname ya da taşıtı getiren şahıs ile taşıtın mülkiyet sahibinin giriş gümrük idaresinde hazır bulunmaları halinde, bu kişilerin kendi aralarında düzenleyecekleri ve gümrüğün onaylayacağı bir vekaletname
- Gerçek kişilerin kendi aralarında düzenlediği ve ilgili ülkenin gümrük, belediye, emniyet veya mahkeme gibi resmi makamlarına onaylatılmış olan belge
- Kiralanmak suretiyle (rent a car) getirilen taşıtlar için kira sözleşmesi
- Tüzel kişiliklerin mülkiyetindeki taşıtlar (otomobil, minibüs, arazi taşıtı, kamyonet ve motosiklet) vekaletname ile Türkiye’ye getirildiği takdirde 90 güne kadar süre verilmektedir. Tüzel kişiliklere ait taşıtların vekaletname ile Türkiye’ye getirilmesi halinde ise aşağıda yer alan belgelerin noter veya konsolosluk onaylı örneklerinin gümrük idaresine ibraz edilmesi zaruridir;
- Firma sahibi veya yönetim kurulunun imza ve onayını içeren vekaletname
- Tüzel kişiliklere ait taşıtları getirecek kişilerin şirket ortağı veya çalışanı olduğunu gösterir belge
Türkiye’ye giriş esnasında taşıtı getiren kişi; ehliyetini, taşıtın yurt dışı mülkiyet belgesini ve Türkiye’de geçerli sigorta poliçesini yetkililere ibraz etmek durumundadır. Ancak, Türkiye’de geçerli bir sigorta poliçesi bulunmaması halinde gümrükte sigorta işlemi yapılması mümkündür.
Yabancı Plakalı Taşıt Getirilmesinde Tanınan Muafiyetler
Yerleşim yerini Türkiye Gümrük Bölgesi’ne nakleden gerçek kişilere ait kullanılmış motorsuz veya motorlu özel nakil vasıtaları (otomobil), aşağıda belirtilen hallerde gümrük vergilerinden muaf olarak serbest dolaşıma sokulabilir;
- TGB dışında en az 24 (yirmi dört) ay ikamet ettikten sonra, yerleşim yerini TGB’ye kesin olarak nakleden gerçek kişiler
- Yurt dışındaki milli veya milletlerarası kadrolara atanıp da bu görevlerinden dönen kamu görevlileri (24 ay ikamet şartı aranmaz)
- Türk vatandaşlığına geçmek suretiyle yerleşim yerini yabancı bir ülkeden TGB’ye kesin olarak nakleden kişiler (24 ay ikamet şartı aranmaz)
Söz konusu muafiyetten istifade edilebilmesi için ayrıca motorlu veya motorsuz özel nakil vasıtalarının, kişilerin Türkiye’ye son giriş tarihinden en az altı ay öncesinde yurt dışında bulundukları ülkede adlarına kayıtlı olması ve adlarına kaydının yapıldığı yıl itibarıyla, kayıt ve model yılı dahil taşıtın üç yıldan eski olmaması gerekir. Ticari nakil vasıtaları ise muafiyetten faydalanamaz.
Mevzuat hükümlerinde belirtilen şartların tamamı sağlanmış ve yabancı bir ülkede yeniden ikamet tesis edilmiş olsa dahi, serbest dolaşıma giriş tarihinden itibaren beş yıl geçmedikçe, aynı kişilerin motorlu veya motorsuz özel nakil vasıtalarını muafiyet kapsamında serbest dolaşıma sokma talepleri reddedilir.
Aynı zamanda, taşıtın Türkiye’ye girişinin yapılacağı tarihten itibaren geriye doğru son 1 yıl içerisinde taşıtı getirmek isteyen (taşıt sahibi) kişinin ve taşıtın en az 185 gün fiilen yurtdışında bulunması şarttır. Bir başka deyişle, taşıtla birlikte Türkiye’ye giriş yapılmak istenen tarihten geriye doğru son 1 yıl içerisinde 180 günden fazla Türkiye’de kalan kişinin taşıtı ülke sınırlarına sokması mümkün değildir.
Her halükârda, tam muafiyet suretiyle geçici ithal edilecek eşyadan ithalat vergilerini karşılayacak tutarda teminat alınacaktır.
Yabancı plakaya sahip kara taşıtlarını Türkiye’ye getirmek isteyen kişiler çeşitli kategorilere göre sınıflandırılmıştır;
Yurt dışında ikamet eden kişilerin esas olarak, ikamet yerlerinde adlarına kayıtlı bir adet yabancı plakalı kara taşıtını geçici olarak Türkiye’ye getirebilmesi mümkündür.
Yurt dışında emekli olanlar da emeklilik tarihinden itibaren Türkiye’ye ilk defa getirecekleri taşıtı ülke sınırlarına sokma hakkına sahiptirler.
Bir de tüzel kişiliklere ait taşıtlar vekaletname ile Türkiye’ye getirilebilir.
Yabancı Plakalı Kara Taşıtının Türkiye’ye Getirilmesi Usulü
Taşıtın Türkiye’ye getirilmesi ve çeşitli muafiyetlerden yararlanılabilmesi için bir takım koşulların sağlanması gerekmektedir. Taşıtını, ithalat vergilerinden tam muafiyet ile verilen izin kapsamında Türkiye’ye getirmek isteyen kişilere ilişkin inceleme 'Geçici ithalat izni' ismiyle düzenlenmiştir. Geçici ithalat rejiminin uygulanarak ilgilisine ithalat vergilerinden tam muafiyet sağlayan sistemden yararlanabilmek için aşağıdaki koşullara uygunluk aranmaktadır.
a) Yurt dışında ikamet şartı
Taşıtı Türkiye’ye getirmek isteyen kişinin, yabancı plakalı taşıtın kayıtlı olduğu ülkede olağan ikameti bulunmalıdır. İkamet edilen ülkede söz konusu taşıt, taşıtı Türkiye’ye getirmek isteyen kişi üzerinde kayıtlı ve tescilli olmalıdır. Bu noktada, yurt dışında yerleşik sayılmak için Türkiye’ye giriş yapılması istenilen tarihten geriye doğru son 1 sene içerisinde en az 185 gün fiilen yurt dışında bulunulması aranmaktadır. Öyle ki, yurt dışında yerleşim yerinin bulunması ve ikamet tesis edilmesi şart olduğundan; otelde kalan vatandaşlar son 1 yılın 185 gününü fiilen yurt dışında geçirseler dahi yurt dışında ikamet tesis etmemeleri halinde yurt dışında yerleşik sayılamayacaktır.
Öte yandan, yurt dışından emekli olanların, emeklilik tarihinden sonra Türkiye’ye ilk defa getirecekleri taşıt için yurt dışında yerleşik olma koşulu (taşıtın getirilmesi istenilen tarihten geriye doğru son 1 yılda 185 gün fiilen yurt dışında bulunma) aranmaz. TGB dışında yerleşik kişilerden TGB dışından emekli olanlar ile Türkiye’de oturma iznine sahip TGB dışından emekli yabancıların bu durumlarını belgelendirmeleri halinde, TGB dışında adlarına kayıtlı kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına geçici ithal izni verilmektedir.
Esasen TGB sınırları içerisinde yerleşik kişilerin, geçici ithalat izni ile taşıt getirmesi ve/veya getirilen taşıtları kullanma hakkı yoktur. Ancak, TGB içerisinde yerleşik kişiler, acil bir durum halinde ve bu durum süresince araç sahibinin de araçta bulunması şartıyla taşıtı kullanabilecektir. Ayrıyeten, taşıtın, süreklilik bulunmaması ve kişisel kullanım konusunun hizmet sözleşmesinde belirtilmesi şartıyla, izin hak sahibi tarafından istihdam edilen veya usulüne uygun olarak yetkili kılınan TGB sınırlarında yerleşik gerçek kişi tarafından kullanılmasına izin verilmektedir. TGB sınırlarında yerleşik gerçek bir kişi tarafından süreklilik arz etmemek koşuluyla taşıtın kullanılması sırasında, izin hakkı sahibinin TGB içerisinde bulunması mecburidir.
b) Taşıtın yurt dışında tescili şartı
Taşıtın geçici ithalat izni verilebilmesi için taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesi (TGB) dışında yerleşik bir kişi adına kaydedilmiş olmasıyla birlikte TGB dışında tescil edilmiş olması veya TGB dışında yerleşik bir kişiye ait olduğunun belgelendirilebiliyor olması gerekir.
c) Başkası adına taşıt getirilmesi
Başkası adına kayıtlı ve tescilli taşıtların vekaleten getirilebilmesi de mümkündür. Ancak böyle bir durumda hem vekaleten taşıtı getiren kişinin hem de taşıt sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik olma koşulunu sağlaması gerekir. Taşıtın vekaletname veya kiralama yoluyla Türkiye’ye getirilmesi halinde duruma uygun olarak aşağıdaki belgelerden birinin gümrük idaresine sunulması şarttır;
- Elçilik, konsolosluk veya noter onaylı bir vekaletname ya da taşıtı getiren şahıs ile taşıtın mülkiyet sahibinin giriş gümrük idaresinde hazır bulunmaları halinde, bu kişilerin kendi aralarında düzenleyecekleri ve gümrüğün onaylayacağı bir vekaletname
- Gerçek kişilerin kendi aralarında düzenlediği ve ilgili ülkenin gümrük, belediye, emniyet veya mahkeme gibi resmi makamlarına onaylatılmış olan belge
- Kiralanmak suretiyle (rent a car) getirilen taşıtlar için kira sözleşmesi
- Tüzel kişiliklerin mülkiyetindeki taşıtlar (otomobil, minibüs, arazi taşıtı, kamyonet ve motosiklet) vekaletname ile Türkiye’ye getirildiği takdirde 90 güne kadar süre verilmektedir. Tüzel kişiliklere ait taşıtların vekaletname ile Türkiye’ye getirilmesi halinde ise aşağıda yer alan belgelerin noter veya konsolosluk onaylı örneklerinin gümrük idaresine ibraz edilmesi zaruridir;
- Firma sahibi veya yönetim kurulunun imza ve onayını içeren vekaletname
- Tüzel kişiliklere ait taşıtları getirecek kişilerin şirket ortağı veya çalışanı olduğunu gösterir belge
Türkiye’ye giriş esnasında taşıtı getiren kişi; ehliyetini, taşıtın yurt dışı mülkiyet belgesini ve Türkiye’de geçerli sigorta poliçesini yetkililere ibraz etmek durumundadır. Ancak, Türkiye’de geçerli bir sigorta poliçesi bulunmaması halinde gümrükte sigorta işlemi yapılması mümkündür.
Yabancı Plakalı Taşıt Getirilmesinde Tanınan Muafiyetler
Yerleşim yerini Türkiye Gümrük Bölgesi’ne nakleden gerçek kişilere ait kullanılmış motorsuz veya motorlu özel nakil vasıtaları (otomobil), aşağıda belirtilen hallerde gümrük vergilerinden muaf olarak serbest dolaşıma sokulabilir;
- TGB dışında en az 24 (yirmi dört) ay ikamet ettikten sonra, yerleşim yerini TGB’ye kesin olarak nakleden gerçek kişiler
- Yurt dışındaki milli veya milletlerarası kadrolara atanıp da bu görevlerinden dönen kamu görevlileri (24 ay ikamet şartı aranmaz)
- Türk vatandaşlığına geçmek suretiyle yerleşim yerini yabancı bir ülkeden TGB’ye kesin olarak nakleden kişiler (24 ay ikamet şartı aranmaz)
Söz konusu muafiyetten istifade edilebilmesi için ayrıca motorlu veya motorsuz özel nakil vasıtalarının, kişilerin Türkiye’ye son giriş tarihinden en az altı ay öncesinde yurt dışında bulundukları ülkede adlarına kayıtlı olması ve adlarına kaydının yapıldığı yıl itibarıyla, kayıt ve model yılı dahil taşıtın üç yıldan eski olmaması gerekir. Ticari nakil vasıtaları ise muafiyetten faydalanamaz.
Mevzuat hükümlerinde belirtilen şartların tamamı sağlanmış ve yabancı bir ülkede yeniden ikamet tesis edilmiş olsa dahi, serbest dolaşıma giriş tarihinden itibaren beş yıl geçmedikçe, aynı kişilerin motorlu veya motorsuz özel nakil vasıtalarını muafiyet kapsamında serbest dolaşıma sokma talepleri reddedilir.
Aynı zamanda, taşıtın Türkiye’ye girişinin yapılacağı tarihten itibaren geriye doğru son 1 yıl içerisinde taşıtı getirmek isteyen (taşıt sahibi) kişinin ve taşıtın en az 185 gün fiilen yurtdışında bulunması şarttır. Bir başka deyişle, taşıtla birlikte Türkiye’ye giriş yapılmak istenen tarihten geriye doğru son 1 yıl içerisinde 180 günden fazla Türkiye’de kalan kişinin taşıtı ülke sınırlarına sokması mümkün değildir.
Her halükârda, tam muafiyet suretiyle geçici ithal edilecek eşyadan ithalat vergilerini karşılayacak tutarda teminat alınacaktır.