1900’lü yılların başında dünya kamuoyu henüz Yahudiler için ayrı bir devlet fikrine hazır değilken, Amerika’nın en etkili medya kuruluşlarından biri olan The New York Times, bu algıyı adım adım inşa etmeye başlamıştı. Gazetecilik tarihine yön veren bu gazetenin, sadece haber yapmadığı, aynı zamanda bir “anlatı” inşa ederek İsrail devletinin zeminini hazırladığı öne sürülüyor.
Bu iddiaların sahibi araştırmacı ve içerik üreticisi Murat Soydan, yayınladığı son videoda dikkat çekici bir iddiayı kamuoyuyla paylaştı: “Bir devlet, önce bir anlatı olarak kurulur. New York Times, kelimelerle verdiği bu savaşı kazanarak İsrail’in kuruluş sürecine büyük katkı sağladı.”
Sihirli Rakam: 6 Milyon
Soydan’a göre, The New York Times 1900’lü yılların başında, henüz Adolf Hitler’in adı bile duyulmamışken Avrupa’daki Yahudilerin tehdit altında olduğunu yazmaya başladı. Özellikle “6 milyon Yahudi” vurgusu dikkat çekiciydi. Bu sayı, 1905 yılında Rusya’dan sürgün edilen Yahudiler için kullanıldı. 1914, 1916, 1918, 1919, 1921 ve 1931 yıllarında da benzer başlıklar atıldı.
Her defasında açlık, sürgün veya kitlesel yok oluş tehlikesiyle anılan 6 milyon Yahudi, hem kamuoyunun vicdanına hem de bağış kampanyalarının kalbine oturdu. “6 milyon Yahudi için 6 milyon dolar” kampanyalarıyla toplanan yardımlar, özellikle Filistin’de toprak satın almak için kullanıldı.
Gerçek mi? Algı mı?
Soydan, bu süreci yalnızca insani bir trajedi değil, aynı zamanda planlı bir algı çalışması olarak yorumluyor. İddiasına göre, Yahudilerin 2000 yıl öncesine dayanan bir “hak iddiası” Batı dünyasında yeterince karşılık bulmazken, bir “trajedi” anlatısı kamuoyunu ikna etti.
Bu stratejinin arkasında Siyonizm’in kurucularından Theodor Herzl’in şu sözleri olduğu iddia ediliyor:
“Eğer halkımız bir trajediye inanacaksa, o zaman bu trajediyi yazmalıyız. Gerçek olması gerekmez. Gerçek, bizim için bir detaydır. İnandırıcılık önemlidir.”
Herzl’in bu sözleri doğruluğu tartışmalı olsa da, Soydan’ın anlatısında merkezi bir yer tutuyor.
Anlatı Devleti: İsrail
1930’lardan sonra yükselen Nazi tehdidi ve Holokost’un ardından oluşan küresel vicdan, “Yahudilerin bir devlete ihtiyacı var” düşüncesini yaygınlaştırdı. Soydan’a göre bu noktada medya –özellikle New York Times– anlatısını başarıyla tamamlamıştı. İsrail 1948’de kuruldu. Ama o kuruluşun arkasında sadece tanklar, belgeler değil, kelimeler de vardı.
Soydan sözlerini şöyle bitiriyor: “Siyonizm bir devlet olarak kurulmadan önce bir anlatı olarak kuruldu. Bu yüzden unutulmamalı ki; bir devlet, yıkılmadan önce anlatısı yıkılır.”
Tartışmalar Sürecek
Bu iddialar, tarihçiler, medya araştırmacıları ve siyaset bilimciler arasında elbette tartışma yaratıyor. Bazı uzmanlar, anlatının gücünü kabul ederken, olayların bu kadar tek taraflı okunmasını eleştiriyor. Özellikle antisemitizmle mücadele eden kurumlar, bu tarz söylemlerin tehlikeli genellemeler içerdiğini belirtiyor.
Ancak şu bir gerçek: Medya, tarihi şekillendiren en büyük güçlerden biri. Ve belki de bu yüzden, bir gazete bazen bir devletten daha fazla etki yaratabiliyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: