ABD'de Aşı Olmayanların İşten Atılması Yasal Mı?

Son haftalarda Delta varyantının baskın gelmesi neticesinde ABD'de vaka sayılarnın yeniden yükselmesi üzerine birçok işletme çalışanlarını aşı olmaya zorunlu tutmaya başladı. Oysa ki toplum ikiye bölünmüş durumda. Bir kesim, aşının yan etkilerinden korktuğu için aşı olmak istmiyor. Ama bu sebeple işten çıkartılabilirler. Peki bu tutum yasal mı? New York'ta bulunan hukuk bürosu Jonallaw'ın derlediği haberi sizlerle paylaşıyoruz.

"EEOC Rehberi Yayınlandı: İşveren Olarak Çalışanlarıma COVID 19 Aşısını Zorunlu Tutabilir miyim?

Yeni yılla birlikte bu gerçekten acılı ve zor pandemi sürecinden kurtulma umudumuz COVID 19 Aşısı ile ilgili onay süreçleri ile birlikte artarken, iş dünyası da çalışanlar için zorunlu aşı uygulamasının bir iş politikası ve pratiği olarak uygulanıp uygulanamayacağı ile ilgili büyük bir merak ve beklenti içerisinde.

Eşit Çalışma Hakkı Komisyonu (EEOC) 16 Aralık 2020 tarihinde buna ilişkin bir rehber yayınladı ve özgür irade temelli bir yaklaşımın aksine, pandemi sonrası işe dönüşlerde zorunlu aşı uygulamasının önünü açan bir uygulama kararına imza attı. Engelli Amerikalılar Yasasının (ADA) ilgili maddelerine atıf yapan rehber niteliğindeki karar işverenin, çalışanların diğer çalışanların sağlık ve güvenliği için tehdit oluşturmasını önlemek için tedbir ve müeyyideler getirebilmesine ve dolayısıyla fiziki olarak işyerine gelme durumunda olan çalışanlar için aşılanmayı zorunlu tutmasının önünü açtı. Diğer bir deyişle, eğer bir başka şekilde telafi mekanizması mümkün değilse işveren COVID 19 aşısı olmayan çalışanlarını işyerine sokmayabilecek.

Tabi buradaki önemli bir ayrıntı, bu yetkinin aşı olmayan çalışanların otomatik olarak işten çıkarılması yönünde yorumlanamayacağıdır. İşveren özellikle engelli olan veya samimi dini inançları nedeniyle aşı olmaktan kaçınan çalışanları ile ilgili başka formüller ve telafi mekanizmaları oluşturup oluşturamayacağı, eğer bu mümkün ise bu telafi mekanizmalarını işveren açısından adil olmayan bir yük şeklinde tezahür edip etmeyeceği gibi gibi hususları değerlendirmek durumunda olduğunu bilmelidir. Sonuç olarak birçok durumda aşılanmama nedeniyle iş yerine geleme durumu için alternatif telafi mekanizması olarak evden çalışma olanağı olduğu açıktır. Elbette aşı uygulaması ile ilgili olarak işverenin alacağı zorunlu tutma, teşvik etme veyahut ikna etme tedbirleri arasındaki dengeyi, yürütülen işin doğası ve kurum kültürü gibi birçok faktör belirleyecektir.

Bu rehber ve uygulaması ile ilgili olarak EEOC’nin önümüzdeki günlerde federal eyalet ve yerel düzeyde yeni rehber kararlar ve tavsiyeler yayınlayacağı düşüncesindeyiz. Gelişmeleri okuyucularımızla paylaşacağız."