Sağlık Bakanlığı'na göre insan ve hayvanlarda hastalık yapma yeteneğinde olan virüs, bakteri vb. mikropların hastalık yapma özelliklerinden arındırılarak
ya da bazı mikropların salgıladığı toksinlerin etkileri ortadan kaldırılarak geliştirilen biyolojik ürünlere aşı deniliyor.Peki aşıyı üretmek neden uzun sürüyor? Aşı ve ilaç üretimleri genellikle 3 faz'dan oluşuyor. Bunların ilk fazı laboratuvar tüplerinde gerçekleşirken (in vitro) daha
sonraki aşamalar canlı organizmalar üzerinde (in vivo) test edilyor.Aşı'da temel hedef, vücudun bağışıklık sistemi ile virüs veya bakteriyi tanıştırmak ve vücudun bu virüs ve bakteriye karşı savunma mekanizması (antikor) geliştirmesini sağlamak.Peki bu testler neden uzun sürüyor? Biyolojik süreçleri kısaltmak maalesef çok mümkün değil.
İş makineleri ile yüzlerce işçi ile ve daha fazla para harcayarak normalde iki yılda bitmesi gereken tam teşekküllü bir hastaneyi 2 ayda tamamlamak mümkün. Ama dokuz kadın istihdam ederek, bir ayda bir bebek dünyaya getirmek mümkün değil.Aşı'da süreç tam da bunun gibi. Aşı geliştirme aşaması, canlı organizmalarda test edildiği zaman, sonuçlarını gözlemlemek uzun sürüyor.
Aşı olduktan ne kadar süre sonra antikor oluşuyor?Antikorun kandaki en yüksek düzeye ulaşması kaç gün, kaç hafta sürüyor ve belki de
en çok zaman alan kısmı test.Antikor ne kadar süre kanda kalıyor? 3 ay, 6 ay, 12 ay, 15 ay? Yani olduğumuz aşı bizi ne kadar süre Covid 19'a karşı koruyacak? Tabii bir de yan etki konusu var. Bir de Covid 19'un farklı coğrafyalarda, farklı versiyonları olduğunu göz önüne alırsak, sorun daha karmaşık bir hale geliyor.
Öte yandan insan dediğimiz organizma da homojen değil. Dünya üzerinde farklı ırkta insan profilleri var. Ayrıca kronik rahatsızları ve başka hastalık öyküleri olan insanlar ve farklı cinsiyetler ve yaş grupları var.Aşının tüm bu değişik insan profillerinde test edilmesi gerekiyor. Kaynak artırarak, daha çok para harcayarak bu süreci hızlandırmanın da maalesef yolu yok. Aşı testleri tamamlandıktan sonra, bir de bunun dağıtımı, sosyal güvenlik sistemi aracılığı ile ücretsiz olarak mı yoksa bireylerin para ile satın alarak mı edineceği konusu var.Muhtemelen Türkiye'de Sağlık Bakanlığı ve SGK ücretsiz olarak uygulayacak. Çünkü, Covid 19 tedavisi aşıya göre çok daha pahalı bir tedavi süreci. Aşının tüm insanlara uygulanması yıllar sürecek bir süreç. Bu nedenle sınırlı sayıda aşının kimlere uygulanacağı da ayrı bir konu. Elbette önce riskli gruplar olan yaşlılar, kronik rahatsızlığı olanlar ve Covid 19'la mücadelede ön safta yer alan Sağlık Personeline uygulanacaktır. Çocuklar, hamile kadınlar ayrıca araştırma yapılması gereken profiller.
Tüm bu sebeplerden dolayı aşı geliştirmek ve bunu milyonlarca insana uygulamak karmaşık bir konu ve çok özenli testlerin yapılmasını gerektiren bir bilimsel araştırma. İşi zorlaştıran konulardan bir
diğeri ise, siz virüse karşı aşı geliştirirken ve geliştirdiğiniz aşıya karşı özenli testler yaparken virüsün de boş durmaması. Sürekli değişerek mutasyona uğraması ve geliştirdiğiniz aşının bir müddet sonra güncelleğini ve koruyuculuğunu kaybetme riski.
Tüm bu bilimsel boyutlarının yanısıra bir de aşının, aşıyı ilk bulan ülkenin siyasal kazanımları, sağlık ekonomisi vs. gibi politik konular var. Dolayısı ile virüsle ilgili aşıların her yıl yenilenmesi söz konusu.
Değerli okuyucular gördüğünüz gibi
aşı konusu karmaşık ve uzun bir süreç.
Biz aşı konusunu uzmanlarına bırakalım ve maske, mesafe ve hijyene odaklanalım.Sağlıkla Kalın. Mustafa Karabekmez
Ethic HR - Managing Director
[email protected]
(216) 445-6323
www.ethichr.com
ya da bazı mikropların salgıladığı toksinlerin etkileri ortadan kaldırılarak geliştirilen biyolojik ürünlere aşı deniliyor.Peki aşıyı üretmek neden uzun sürüyor? Aşı ve ilaç üretimleri genellikle 3 faz'dan oluşuyor. Bunların ilk fazı laboratuvar tüplerinde gerçekleşirken (in vitro) daha
sonraki aşamalar canlı organizmalar üzerinde (in vivo) test edilyor.Aşı'da temel hedef, vücudun bağışıklık sistemi ile virüs veya bakteriyi tanıştırmak ve vücudun bu virüs ve bakteriye karşı savunma mekanizması (antikor) geliştirmesini sağlamak.Peki bu testler neden uzun sürüyor? Biyolojik süreçleri kısaltmak maalesef çok mümkün değil.
İş makineleri ile yüzlerce işçi ile ve daha fazla para harcayarak normalde iki yılda bitmesi gereken tam teşekküllü bir hastaneyi 2 ayda tamamlamak mümkün. Ama dokuz kadın istihdam ederek, bir ayda bir bebek dünyaya getirmek mümkün değil.Aşı'da süreç tam da bunun gibi. Aşı geliştirme aşaması, canlı organizmalarda test edildiği zaman, sonuçlarını gözlemlemek uzun sürüyor.
Aşı olduktan ne kadar süre sonra antikor oluşuyor?Antikorun kandaki en yüksek düzeye ulaşması kaç gün, kaç hafta sürüyor ve belki de
en çok zaman alan kısmı test.Antikor ne kadar süre kanda kalıyor? 3 ay, 6 ay, 12 ay, 15 ay? Yani olduğumuz aşı bizi ne kadar süre Covid 19'a karşı koruyacak? Tabii bir de yan etki konusu var. Bir de Covid 19'un farklı coğrafyalarda, farklı versiyonları olduğunu göz önüne alırsak, sorun daha karmaşık bir hale geliyor.
Öte yandan insan dediğimiz organizma da homojen değil. Dünya üzerinde farklı ırkta insan profilleri var. Ayrıca kronik rahatsızları ve başka hastalık öyküleri olan insanlar ve farklı cinsiyetler ve yaş grupları var.Aşının tüm bu değişik insan profillerinde test edilmesi gerekiyor. Kaynak artırarak, daha çok para harcayarak bu süreci hızlandırmanın da maalesef yolu yok. Aşı testleri tamamlandıktan sonra, bir de bunun dağıtımı, sosyal güvenlik sistemi aracılığı ile ücretsiz olarak mı yoksa bireylerin para ile satın alarak mı edineceği konusu var.Muhtemelen Türkiye'de Sağlık Bakanlığı ve SGK ücretsiz olarak uygulayacak. Çünkü, Covid 19 tedavisi aşıya göre çok daha pahalı bir tedavi süreci. Aşının tüm insanlara uygulanması yıllar sürecek bir süreç. Bu nedenle sınırlı sayıda aşının kimlere uygulanacağı da ayrı bir konu. Elbette önce riskli gruplar olan yaşlılar, kronik rahatsızlığı olanlar ve Covid 19'la mücadelede ön safta yer alan Sağlık Personeline uygulanacaktır. Çocuklar, hamile kadınlar ayrıca araştırma yapılması gereken profiller.
Tüm bu sebeplerden dolayı aşı geliştirmek ve bunu milyonlarca insana uygulamak karmaşık bir konu ve çok özenli testlerin yapılmasını gerektiren bir bilimsel araştırma. İşi zorlaştıran konulardan bir
diğeri ise, siz virüse karşı aşı geliştirirken ve geliştirdiğiniz aşıya karşı özenli testler yaparken virüsün de boş durmaması. Sürekli değişerek mutasyona uğraması ve geliştirdiğiniz aşının bir müddet sonra güncelleğini ve koruyuculuğunu kaybetme riski.
Tüm bu bilimsel boyutlarının yanısıra bir de aşının, aşıyı ilk bulan ülkenin siyasal kazanımları, sağlık ekonomisi vs. gibi politik konular var. Dolayısı ile virüsle ilgili aşıların her yıl yenilenmesi söz konusu.
Değerli okuyucular gördüğünüz gibi
aşı konusu karmaşık ve uzun bir süreç.
Biz aşı konusunu uzmanlarına bırakalım ve maske, mesafe ve hijyene odaklanalım.Sağlıkla Kalın. Mustafa Karabekmez
Ethic HR - Managing Director
[email protected]
(216) 445-6323
www.ethichr.com