Satranç Dehası, ABD'ye Sığınan Ailesini Kurtardı

"Terörden kaçtı, barınakta yaşadı, bugün dünyanın en iyileri arasında... Filmi çekilecek!
Her şey 6 yaşındayken bir grup teröristin babasının iş yerinin kapısından içeri adım atmasıyla başladı. Bugün 11 yaşında olan satranç dehası Tani, zekasıyla tüm ailesinin ve kendi gibi nice çocuğun hayatını değiştirdi. İşte okuyan herkese ilham verecek gerçek bir "The Queen's Gambit" hikayesi...

Tam adı Tanitoluwa Adewumi ama ona herkes Tani diyor. Satranç tahtasının başına oturduğu anda Tani'nin aklından geçen tek şey "Rakibimi en hızlı kaç hamlede şah mat edebilirim?" oluyor. Bu nedenle atak yapmak için eline geçen tüm fırsatları agresif bir biçimde değerlendiriyor.

Tani, satranç kariyeri söz konusu olduğunda da aynı yaklaşımı benimsiyor. 11 yaşına basalı daha sadece bir ay oldu ama o hedeflerine doğru koşar adımlarla ilerliyor.

Bu yıl başlarında adını ABD'de satranç ustaları arasına yazdıran Tani'nin asıl isteği dünyanın en genç "büyükustası" olabilmek.

En genç "büyükustalık" rekoru şu an 12 yaşındaki Abhimanyu Mishra'ya ait ama Tani, aynı noktaya Abhimanyu'dan önce varabilmek için var gücüyle çalışıyor.

New York'ta yaşayan Tani'nin gündüzleri okulda geçiyor. Eve gelir gelmez tahtanın başına oturuyor ve yedi saat boyunca antrenman yapıyor. Eğer o gün okul yoksa antrenman süreleri sekiz, dokuz, on saati bulabiliyor.

Tani, satrançtaki başarılarıyla çok sayıda ödüle layık görüldü. Bu ödüller arasında en önemlisi de 2019 yılında aldığı New York Okullararası Eyalet Şampiyonu unvanıydı. Ancak Tani'nin belki de bundan bile daha büyük bir başarısı var: O zekasının gücüyle ailesinin hayatını değiştirdi.

BOKO HARAM TERÖRÜNDEN KAÇTILAR
Tani'nin macerası, 6 yıl kadar önce Nijerya'nın kuzeyinde Abuja şehrinde bir matbaada başladı. Matbaanın sahibi Tani'nin babası Kayode Adewumi'ydi. Talep üzerine ders kitapları, el ilanları, broşürler basıyorlardı.

2015 yılının aralık ayında matbaaya dört erkek geldi ve 25 bin afişlik bir sipariş verdi. Bu büyük siparişe sevinen Adewumi, o sırada önemli bir gerçekten habersizdi: Gelenler terör örgütü Boko Haram militanlarıydı.

Adamlar gittikten sonra akşam saatlerinde bıraktıkları USB belleği bilgisayara takıp basmasını istedikleri afiş örneğini gören Adewumi şoke oldu. Afişte Arapça "Tüm Hristiyanları öldürün. Batılı eğitime ölüm" yazılıydı.

Batı tarzı eğitime, özellikle de kız çocuklarının okumasına karşı olan Boko Haram, düzenlediği okul baskınları ve kaçırdığı çocuklarla bilinen bir örgüt.

BİR GECE VAKTİ EVLERİNİ BASTILAR
Kendisi de Hristiyan olan Adewumi, siparişi almaya geldiklerinde, "Makineler bozuldu" diye bahane uydurup Boko Haram militanlarını başka bir matbaaya göndermeye çalıştı.

Ancak adamlar Adewumi'ye inanmadı. Bunun üzerine o da cep telefonu çalmış gibi yapıp dükkânın arka kapısından sessiz sedasız çıkıp gitti.

Bundan kısa bir süre sonra, Adewumi bir iş seyahatindeyken evlerinin kapısı çaldı. Eşi Oluwatoyin kapıyı açar açmaz, silahlı adamlar içeri dalıp kadını tehdit ederek Kayode'nin nerede olduğunu sordu.

Oluwatoyin kafasını öne eğip karşısındaki kişilerin yüzüne bakmamaya çalıştı. Çünkü filmlerden hatırladığı bir şey vardı. Böyle durumlarda saldırganların yüzlerini tanımak oldukça tehlikeliydi.

Müslüman olan Oluwatoyin Adewumi, Arapça da biliyordu. Eve dalan militanlara Arapça yalvarınca adamlar "Müslüman mısın?" diye sordular. "Evet" yanıtını alınca daha fazla uzatmayıp çekip gittiler. Ailenin sonradan düşündüğüne göre muhtemelen matbaaya gittiklerinde duvarda asılı haçı görmüşler, o nedenle eve baskın düzenlemişlerdi.

2017 YAZINDA ABD'YE KAÇTILAR
Bütün bunlar yaşanırken Tani ve ağabeyi Austin, diğer odada mışıl mışıl uyuyordu ve yaşananlardan haberleri yoktu. Hatta Tani o zamanlar Boko Haram'ın ne olduğunu bile bilmiyordu.

Aile önce Abuja'dan ayrılıp başka bir şehre taşındı. Ancak hayatlarının tehlikede olduğuna dair korkuları sona ermedi. Ardından Haziran 2017'de turist vizesiyle Nijerya'dan ayrılıp ABD'ye gittiler. Tani için tüm bunlar keyifli bir maceradan başka bir şey değildi.

New York'un Queens bölgesinde bir kilisede çalışan Nijeryalı Papaz Philip Falayi'ye ulaştılar. Falayi geçmişte Adewumiler gibi çok sayıda aileye yardımcı olmuştu. Geçen yıl NPR'a konuşan Falayi, "Bana gelirler, onlarla yardım ederim, hayatlarına devam ederler" ifadelerini kullandı.

Papaz Philip, önce Adewumi'leri kendi bodrumunda ağırladı. O esnada ailenin New York Evsiz Hizmetleri Kurumu ile bağlantı kurmalarını da sağladı. Kurum Adewumi ailesini Manhattan'da bir telin üst katlarında bulunan bir barınağa geçici olarak yerleştirdi. Oluwatoyin ve Kayode bir katta, Tani ve Austin ise bir başka katta kalıyordu.

SATRANÇLA YENİ OKULUNDA TANIŞTI
Tani ebeveynini görmek için kat değiştirmek zorunda kalmaktan pek memnun değildi ama anne ve babası başlarını sokacak bir yerleri olunca bir nebze olsun rahatlamıştı. Kayode bir restoranda bulaşıkçılık ve Uber sürücülüğü yapıyor, Oluwatoyin ise bir temizlik şirketinde çalışıyordu.

Birkaç hafta sonra Tani ve Austin yakınlardaki bir devlet okuluna yazıldı. Okulun aktif bir satranç kulübü vardı. Daha önce hiç satranç oynamamış olan Tani kulübe katılmak istedi ancak 330 dolarlık (3 bin TL) bir katılım ücreti ödemeleri gerekiyordu. Annesi antrenörlere bir barınakta yaşadıklarını anlatınca, kayıt ücretini almadan Tani'yi kulübe kabul edebileceklerini söylediler.

Antrenörü Shawn Martinez NPR'a yaptığı açıklamada, Tani'nin potansiyelinin ilk andan itibaren çok belli olduğunu söyledi ve "İnanılmaz bir hafızası var öğrendiği şeyle çok ilgili" diye konuştu.

Tani, 2019'daki şampiyonaya katıldığında satranca başlayalı henüz sadece bir yıl olmuştu ve kazanmasını kimse beklemiyordu. İlk beş maçını aldıktan sonra şampiyonanın final maçını neredeyse kaybetmek üzere olan Tani, "Kazanıyordum ama sonra batırdım" diye konuştu. Ancak rakibi Tani'nin batırdığını fark etmemişti. Bunun üzerine Tani rakibine "Beraberlik olsun mu?" teklifinde bulundu, aldığı "Evet" cevabı ile de şampiyonluğa yürüdü.

ŞAMPİYON OLUNCA AİLENİN HAYATI DEĞİŞTİ
Ailenin şansı Tani'nin eyalet şampiyonu olduğunun duyulmasından sonra açıldı.

Tani turnuvayı kazanınca ailenin barınaktan çıkmasını sağlayacak bir yol bulmak isteyen antrenörleri, bu evsiz satranç dehasıyla ilgili medyaya Haber saldı. New York Times köşe yazarı Nicholas Kristof bile Tani hakkında, "Bu 8 Yaşındaki Satranç Şampiyonu Sizi Gülümsetecek" başlıklı bir köşe yazısı kaleme aldı.

Kristof, NPR'a, "Yazı internet sitesinde yayımlanır yayımlanmaz inanılmaz bir karşılık gördü. Ben bile afalladım. Neyse ki satranç antrenörleri benden birkaç adım öndeydiler ve bir 'GoFundMe' sayfası açmışlardı" dedi.

New York Times'daki yazı sayesinde Tani'nin hikayesi bütün dünyada bilinir hale geldi. Baba Kayode Adewumi, uluslararası medyadan gelen röportaj taleplerine çok şaşırdıklarını belirterek, "Bir anda işler büyüdü. Şu an bunun Tanrı'nın bizim için bir lütfu olduğuna inanıyorum" diye konuştu.

ABD'li komedyen Trevor Noah, Tani'nin hikayesini film yapacak.

10 GÜNDE 250 BİN DOLAR
Gönüllülerin Adewumi ailesinin ABD'deki hayatlarına başlayabilmelerine yardımcı olması, barınma, eğitim ve hukuk giderlerinin karşılanabilmesi için yaptıkları bağışlarla, "GoFundMe" sayfasında 10 gün içinde 250 bin dolar toplandı. Adewumi, "Birçok insan bize gerçekten yardımcı oldu. Çok fazla insan maddi destek sağladı. Barınaktan çıkabilmemiz için gerekli parayı bize bağışladılar" dedi.

Adewumi, CNN Sport'a yaptığı açıklamada ise "Bir aile Manhattan'daki evimizin bir yıllık kirasını ödedi, bir aile 2019 model sıfır kilometre bir otomobil hediye etti, Missouri'de bulunan Saint Louis Satranç Kulübü de hem ailemizi hem de Tani'nin antrenörlerini davet edip ağırladı" ifadelerini kullandı.

Bunun yanı sıra Trevor Noah, Tani'nin hayat hikayesinin Film haklarını satın aldı. Ayrıca, Adewumi ailesi çok satan kitapların yazarı Craig Borlase ile iş birliği yaparak, My Name Is Tani... and I Believe in Miracles (Benim Adım Tani... Ve Ben Mucizelere İnanıyorum) isimli bir kitap da yayımladı.